Het klinkt speels en vluchtig… wabi sabi – blij als een streepje zon dat onverwacht ons huis binnenglijdt. Het is echter een volwaardige, uit Japan afkomstige levensfilosofie waarvoor we (nog) niet over een Nederlandstalig equivalent beschikken. Wabi komt van wabiruba, wat zowel staat voor hunkeren als voor eenzaamheid, verlatenheid. Vrij vertaald: het verlangen naar ongekunsteldheid, bescheidenheid, soberheid. Maar ook: de bevrijding van de dwang van de materiële wereld . Sabi staat voor de vergankelijkheid en het nostalgische gevoel dat daarmee gepaard gaat: het besef dat alles voorbijgaat. Beide woorden samen betekenen dan, in een ruime interpretatie: eenvoudig leven in een tijd die voorbijgaat en dát zonder moeite aanvaarden. In een engere interpretatie: de schoonheid aanvaarden van het vergankelijke en het onvolmaakte, mono no aware – de vluchtigheid der dingen. En in die zin: het is niet anders, shi kata ga nai.

Enkele voorbeelden maken de essentie van deze levenskunst duidelijk. De natuur is niét alleen wabi sabi wanneer alles in volle bloei staat, maar voorál wanneer de herfst de bladeren bruin kleurt en ze doet vallen. Wabi sabi is niét het dure boeket rozen, verpakt in glimmend cellofaan, maar wel de bloementuil uit uw eigen tuin die u in de vaas van grootmoeder op de keukentafel plaatst. Het is niét een gemillimeterd grasperk tussen perfect aangelegde borders, wél de tuin met een toefje onkruid, een oude bloempot, enkele slakken en kevers.

Wabi sabi staat dus niét uitgesproken voor het majestueuze en het overweldigende, maar wél voor het kleine, het verborgene, het weifelende en het vergankelijke; het moment en het detail.

De barst en de buil

De nieuwe trend is in de eerste plaats een levensstijl die zich op meerdere vlakken manifesteert. Zo is het ook wabi sabi om unieke, maar afgedragen kledingstukken te dragen. Een bloesje dat u al 20 jaar hebt, een hesje dat een vriendin voor u breide met wol van één van haar schapen, een handtas die u kocht op een markt in Marrakesh. We mogen dus opnieuw de schoonheid waarderen van dingen die hebben geleefd; en nu opnieuw. Een verweerde tuintafel, een oud kommetje met craquelé door het vele gebruik, een antieke dekenkist, mos op de dakpannen. Ze zijn mede uniek en mooi door hun onvolmaaktheid. Ze stralen iets uit, ze hebben betekenis. Net zoals kaarsen, gedempt licht en natuurlijke stoffen die krimpen en verbleken in de was, en die zachte kreuken wanneer u ze draagt.

Wabi-sabivoorwerpen dragen sporen van natuurlijke processen. Vaak hebben ze onregelmatige of asymmetrische vormen, ze zijn niet louter groots en vallen niet op. Christopher Weidner schrijft in zijn boek ‘Niet perfect en toch heel gelukkig’: “Wabi sabi voorwerpen herinneren je aan het feit dat je niet op alles een antwoord hoeft te hebben, dat schoonheid vaak in details en momenten zit en zich in het onvolkomene van de wereld manifesteert. Ze tonen je dat je problemen van voorbijgaande aard zijn en dat je kunt vertrouwen op het verloop van de tijd, op het moment. En ze bewijzen dat jij uniek bent, juist omdat jouw onvolkomenheden je van alle anderen onderscheiden.”