Soms vangt mijn neus een geur die aan herinneringen raakt. Veelal is die geur heel licht, amper waarneembaar, en merk ik dat ik met mijn neus, ietwat in de lucht gestoken, mijn best doe het nóg intenser binnen te laten komen. Het lijkt wel alsof ik door die geur doordrongen wil worden, erin wil kruipen, door vaak via mijn neus lucht naar binnen te snuiven; en dit vaker herhalend als die lucht lijkt te vervliegen.
Die geur, al is het maar heel even, wekt een intense, doordringende beleving op. Ineens is het er dan weer: de gevoelsbeleving van een moment ooit, een momentum dat altijd positief gekleurd is, rijk aan beelden. Het beurt me op, doet me ‘zingen’.
Zoals dit weekend. De geur van een verse koeienvlaai op een Zwitserse berg, de geur van vochtig of nat gras ’s morgens bij het uit de tent komen op 1500 meter hoogte.
Ik realiseer mij nu meer dan wanneer ook dat die geuren mij terugbrengen bij fijne gebeurtenissen. Mijn eigen dromerijen, de prettige ervaringen van mijn jeugd, de beleefde avonturen met dat tikkeltje spanning. Het draagt weemoed in zich mee, geeft een warm, tevreden gevoel. Ik onderga het een beetje of behoorlijk als ’t opwindende van verliefd-zijn. Het speelt zich daar, ja, ergens onder in mijn buik af.
Het is vaak nauwelijks tot niet onder woorden te brengen, in mooi lopende, soepele zinnen te zetten. Want ― zodra het vastgepakt of gegrepen wordt door de ratio, door er iets óver te willen zeggen, vervliegt, verdampt de emotie. De vanzelfsprekendheid van de herinnering vervluchtigt en verwordt tot een opsomming van allerlei activiteiten of vaag gedoe: ‘een parade van zegsels die stram in de houding langskomen’.
Gaat het dan nog over het park waar je ooit speelde? Dat zo groot leek maar nu gemakkelijk te overzien is? Of over de grote boom waar de boomhut in gebouwd werd? ― je was er als van iedereen verlaten. Die boom blijkt kleiner te zijn; je kijkt dwars door het bos heen. En de weg naar school: eentje vol avonturen maar goed beschouwd nog geen twee minuten lopen over een vandaag de dag geasfalteerd pad.
Op zulke momenten laten geurherinneringen mij even maar intens werkelijkheden beleven, niet alsof ze écht zo zijn maar zoals ze dán echt zijn, met gesloten ogen.
Annerieke Coenraads
Volgende: V2 – Bergman, Vera